De oudste werd in januari 8 jaar. Het was een mooie dag want we hadden er allemaal aan gedacht! Hoezee.
Veel kussen, heel veel hagelslag, nog meer pasta aan het mes en als klapper van de ochtend nog een chocolade sinterklaas erachteraan. Waarom niet, hij werd potdomme 8. Ja, wij pakken uit op verjaardagen. Ze worden verwend tot op het bot opdat ze die dag maar nooit zullen vergeten. Alles mag en alles kan….
 
En het feest was compleet die middag toen ze met 17 kinderen van familie en vrienden boven verstoppertje konden spelen. Die ochtend stond er een fiets in de woonkamer.
In de week voor de grote dag op het nippertje nog gevonden op marktplaats en op de vooravond van het feest zette we hem in de woonkamer, met slingers en confetti. Ik hoorde mijn vriend nog zeggen “daar past hij nooit op…”. Maar dat gegeven negeerden we  allebei. Do not mention the hight … dan is de sfeer verpest.
 
“Voor wie is die fiets?“ riep hij.
“Voor mij? “
“Maar hij is veel te groot!”.
Hij kwam ook echt niet op het zadel en wij werden even heel hard geconfronteerd met dat wat we al wisten. De fiets was te groot, véel te groot. Vervolgens ging alles heel snel. Mijn onderbewuste had met de verkoper afgesproken dat, indien hij te groot was (maar dat zou echt niet het geval zijn, verzekerde ik hem nog) retour mocht. Mazzeltje..
“Dan zoeken we gewoon even verder” hoorde ik mijzelf nog raaskallen. Komt goeoeoeoed! Neem nog maar een chocolade sinterklaas…
 
We zijn nu 2 maanden verder, het is 22 maart en het kind heeft nog steeds geen fiets. En nog erger is dat zijn kinderfeestje ook nog niet is geweest. Dat wordt  hier als het ware doodgezwegen door de ouders. Stel je voor dat hij erover begint…
In sommige relaties kun je dan gewoon de ouder die deze dingen altijd regelt, die deze dingen zich als taak heeft toegeëigend de schuld geven. Hij regelt het kado, zij de kinderfeestjes…zoiets. Maar bij ons werkt dat niet zo. Wij regelen allebei niet zoveel als het om dat soort bijzaken gaat.
Brood, dat wordt geregeld, en wijn ligt ook altijd voorradig in de koelkast.  Er wordt regelmatig op luizen gecontroleerd en de nageltjes van onze bloedjes worden goed kort gehouden. De basis loopt hier gesmeerd. En er zijn zelfs verdeelde taken.
Kleding van de kinderen doe ik, want dat vind ik leuk. Hij regelt altijd het oud papier, want dat vind ik niet leuk. Ik doe de was, want dat vind hij niet leuk, strijken slaan we over, want dat vindt niemand leuk en hij brengt ze naar school, want dan heb ik een ochtendhumeur. Een Topteam zijn we.
 
Vroeger… zonder  3 kinderen waren die dingen bijzaak,  deden we niet aan oud papier of aan plastic scheiden,  en brood was niet nodig want we gingen ergens ontbijten .. of niet en dan was er alleen koffie met kaas,  helemaal prima. Onze beider tekortkomingen waren een ware aanvulling, zeg maar, de kersjes op de taart in onze relatie. We regelden niks, leefden met de dag en alles kwam altijd in orde.
 
Zie mij nu,  2017. Ik was veel, ik kook veel , ik eet 5 dagen per week om kwart voor 6. Ik sta iedere maandag en woensdagavond een voetbaltas te regelen en een zwem-tas in te pakken; ik heb een ijskast die altijd vol is, ik koop 6 broden in de week en die gaan allemaal op; ik koop 62 bananen en 100 appels en peren en die gaan ook allemaal op. Ik weet uit mijn hoofd waar het dopje van de blauwe viltstift ligt en ik kan je exact vertellen welke onderbroeken in  de was zitten en welke tweede sok waar ligt. Ik ben tegenwoordig overal bijna op tijd,  ik raak zelden nog mijn sleutels kwijt en mijn telefoon laat ik alleen nog maar ergens liggen als ik teveel gedronken heb. Mijn leven is …één …gróot …planningsbord . En ik ben de magneet die iedere dag een hokje opschuift, precies op tijd. En mijn vriend  moet mee schuiven. En owee als hij een hokje te ver vooruit schuift. DAT MAG NIET! Dan raak ik van slag.
Ik overdrijf, maar ook weer niet. Mijn leukste karaktereigenschap, leven en laten leven, werd met de komst van de kleine meid flink op de proef gesteld door het idee dat structuur de basis vormt van een gelukkig gezinsleven. Het voelde gewoon zo…
Bullshit…en hormonen liegen!
Ik zelf werd tot voor kort  gelukkiger van een beetje goede planning hier in huis, maar de rest van het gezin maakte het eigenlijk geen mieter uit.  En natuurlijk helpt het als  er gymkleren in een gymtas zitten en boterhammen in de boterhamtrommel, maar het kon hier echt niemand schelen of ik de vloer 3 of 4 keer per zou dweilen.
Dweilen met de kraan open bedoel ik dan…
Ik realiseerde mij dat het structuurmonster in mij  het leuk begon te vinden als alles tip top in orde was . Het energieke losgeslagen schaapje van een paar jaar geleden was in diepe rust. Drie kinderen vragen om planning, organisatie en vooral een kalender die je bijhoudt, absoluut, maar heej je hoeft er geen ander mens door te worden.  Ik zou bijna gaan strijken….
Net op tijd kwam ik tot bezinning een paar maanden geleden. Ongeveer 9 maanden na de geboorte van het meisje… Goh! Ik zei het imaginaire planningsbord vaarwel en alles werd weer wat relaxter…
Maar soms dus een beetje te relaxed. Want die fiets is er nog steeds niet en het doodgezwegen kinderfeest als onverwerkt trauma er bovenop. Er ontstaat bij ons beiden gelukkig een lichte onrust als we bedenken dat hij op zijn 9e verjaardag nog steeds geen fiets heeft. We besluiten om er nu echt werk van te maken. Volgende week ofzo…
We synchroniseren “Fiets” in onze agenda ergens in april en alles gaat goedkomen.
En ergens vind ik het prachtig dat het zo gaat, want de oudste zeurt niet eens om die fiets. Volgens mij is hij het zelf vergeten. Iets met genen, gok ik. En ik verwacht de volgende reactie als hij straks , ergens in augustus , dan toch zijn fiets krijgt.
“Och ja, de fiets voor mijn verjaardag die ik nog kreeg!”  Hij zal dolgelukkig zijn. Ik ben alleen bang voor de vraag die hij er vast en zeker achteraan gaat stellen.
“En wanneer is mijn kinderfeestje dan?” Toch maar wat plannen dan …

Eetproblemen bij jonge kinderen worden vaak onderschat. “Psychologen, orthopedagogen en gedragswetenschappers worden bijvoorbeeld veel te weinig geraadpleegd”, vindt drs. Eric Dumont. “Op dit vlak is veel winst te behalen.” Veel kinderen die een voedingsprobleem ontwikkelen hebben iets lichamelijks. “Als je in je eerste levensjaren veel lichamelijke ellende hebt meegemaakt rondom eten, bijvoorbeeld omdat het pijnklachten geeft of dat je er misselijk of ziek van wordt, dan ontwikkel je een heel andere relatie met voeding. Zelfs als een lichamelijk probleem is opgelost en het kind niets in de weg staat om te gaan eten, zie je toch vaak dat dit niet gebeurt of slechts mondjesmaat. Daarnaast zijn er kinderen waarbij we niets organisch kunnen vinden, maar die niet zoveel met voeding hebben”, vertelt Eric Dumont, gedragswetenschapper  en hoofd behandeling bij de Seyscentra Maastricht en coördinator van de eetteams in het MUMC+ en het WKZ.
Sterke eigen wil
Voedingsproblemen kun je niet altijd voorkomen. Toch wordt er vaak naar ouders gekeken. Zij zouden dingen verkeerd doen of overbezorgd zijn. “Dat is lang niet altijd het geval”, benadrukt Dumont. “Zeker als een kind nog te jong is om te praten, kan het bijvoorbeeld niet duidelijk maken wát er speelt. Onderzoek wijst uit dat het vaak kinderen zijn met een sterke eigen wil. Hierdoor is er weinig onderhandelingsruimte. Als je dan als professional doorvraagt, blijken er ook andere situaties in hun leven minder soepel te gaan. Ze zijn vaak weinig flexibel, hebben veel behoefte aan duidelijkheid, en vertonen een grote mate van zelfregie.”
Strijd
Is er sprake van een probleem op dit gebied, dan ervaart het kind eten niet als een prettig contactmoment met de ouders. In plaats daarvan kan het juist wantrouwend worden tegen eten. “Eten kan dan een strijd worden, wat gepaard gaat met veel frustratie bij de ouders. Er wordt van alles geprobeerd, maar uiteindelijk wordt het vaak van kwaad tot erger. Bij slechte eters, dus wanneer er niets lichamelijks aan de hand is, worden de foute gedragingen bovendien nogal eens versterkt. Onbedoeld hoor, maar negatieve aandacht kan ook een versterkende werking hebben en juist het belonen van het goede eetgedrag wordt dan veelal achterwege gelaten. Ouders en kind hebben vaal last van deze tafelstrijd en kiezen dan toch vaak voor de weg van de minste weerstand: voorkeursvoeding”.
Kind-(ouder) factoren
Belangrijker is uit te zoeken waardoor het kan komen dat een kind voeding weigert, dus wat daar de functie en of de betekenis van is. “Naast de kindfactoren van dit probleem, zoals het ontwikkelen van een voedingsangst of een aversie, vormen veel onderhoudende gedragspatronen tussen ouders en kind ervoor dat het eetprobleem zich tot een stoornis kan ontwikkelen. In die eerste fase van niet goed eten is alertheid is het inroepen van goede hulp echt heel belangrijk.”
Bij eerste signalen op jonge leeftijd wenden ouders zich veelal tot consultatiebureaus. “Dan wordt er vaak geadviseerd over de fysieke aspecten zoals het soort voeding of het type speen. Voor de gedragscomponent is vaak geen of nauwelijks oog”, constateert Dumont. “Ook ten aanzien van de psychologische aspecten is er in die eerste lijn wel verbetering mogelijk. Nu krijgen ouders vaak een pedagogisch advies, bijvoorbeeld niet dwingen of juist wel. Dat veroorzaakt twijfel. Ouders gaan zich incapabel voelen over hun vermogen om goed op te voeden,  terwijl dat helemaal niet zo is. Ook kinderartsen zeggen vaak 'niet dwingen, het komt wel', maar dat is lang niet altijd het geval. Integendeel.”
Interventiemogelijkheden
Dumont pleit voor het in een veel eerder stadium inschakelen van deskundige hulp. “Met name door het eerder raadplegen  van psychologen en gedragswetenschappers in de eerste lijn die een goede analyse van de eetproblemen kunnen maken, volgens het bio-psycho-sociale model. Hierdoor is er veel winst te behalen. Zorg bovendien dat het kind en ouder tijdig de juiste hulp krijgen en het eetprobleem niet uitgroeit tot een stoornis waarvoor alleen maar nog zeer intensieve behandeling de oplossing kan bieden”.
Vaak wordt ook niet gedacht aan een aantal psychologische aspecten. “Als er bijvoorbeeld traumatische angst is, dan zou je al een traumabehandeling kunnen doen. Ik denk aan preverbale EMDR. Het is eveneens belangrijk te onderzoeken of het eetgedrag verklaart kan worden vanuit een onderliggende ontwikkelingsstoornis zoals ASS of ADHD. Daarnaast is het goed om te kijken naar de impact van het probleem voor de ouder-kindrelatie."
Het tijdig inschakelen van Infant Mental Health kan voorkomen dat er zich verstoringen in de opvoedrelatie in bredere zin en daarmee de hechtingsrelatie gaan ontwikkelen. "IMH-specialisten kunnen juist in het beginstadium heel goede hulp bieden, die het eten tot een minder beladen activiteit kunnen maken. De voorzieningen zijn er, maar de routing er na toe en de het tijdig inschakelen hiervan zou geoptimaliseerd kunnen worden vanuit de eerste en tweede lijn.” Uiteindelijk kunnen kinderen in de derde lijn een intensieve (klinische) gedragsbehandeling ondergaan. “Helaas is dit niet altijd te vermijden is. Ondanks de goede effecten van deze aanpak, is deze zeer intensief voor kind en ouders.”
Lezing
Tijdens het congres ‘Eetproblemen bij jonge kinderen’ op 7 juni gaat Dumont dieper in op
de mechanismen die onder voedingsproblemen zitten. “Niet alleen het lichamelijke stuk, maar ook de psychologische achtergrond plus de oorzaak en de gevolgen daarvan. Vervolgens zal ik vertellen over de psychologie achter het eetprobleem, dus hoe het kan ontstaan en wanneer het een lichamelijk en vervolgens een psychologisch probleem wordt of andersom. Ik zal met name ingaan op een drietal achtergronden, de psychologische, fysische en sociale. Want voor het oplossen heb je alle drie de elementen nodig.”